Mother Tongue
Blog
Terug Naar Het Begin
H e i m
Als kind heb ik de oorlog in Bosnië meegemaakt, en ben ik na de oorlog met mijn moeder, broertje en zus naar Nederland gekomen. We hebben mijn grootouders en familie achtergelaten en ik heb me vele jaren ontworteld gevoeld. Hier voelde ik me niet gelijk veiliger dan in een door oorlog getroffen land. In Nederland heb ik een nieuwe thuis moeten maken, heb noodgedwongen moeten heruitvinden wat een thuis nu eigenlijk is. Ik heb in mijn zoektocht me onthecht van ideeën als landsgrenzen en nationale identiteit; deze concepten hadden mijn familie genadeloos in de steek gelaten en hebben voor mij steeds minder betekenis. Het pad heeft me steeds dieper in het verleden gebracht, en dichter bij de wildernis. De plek waar je woont heeft een eigen identiteit en geest, en vormt een unieke samenleving – met niet alleen alle mensen die er wonen, maar ook de andere dieren, planten, en de elementen. Samen vormt het een wilde maatschappij, waar ik onontkoombaar onderdeel van uitmaak.
Zo heb ik mijn thuis hervonden, in de wildernis en het verhaal van elke plek. Mijn onderzoek gaat dan ook over ‘thuis’ – het intieme toebehoren aan een plek, die je geborgenheid biedt. Ik ben inheems op Aarde – behoor haar toe – en kan mijn diepe thuis vinden als ik maar aandachtig luister en diep genoeg woel.
Een wierde is een eeuwenoud thuis. Millennia lang heeft het samenspel van aarde, zee en mens in Groningen een leven geborgenheid gegeven, temidden van een eenzaam landschap. Bakens, veilige eilanden in een eindeloze ziltige moeras – het domein van wilde elementen, natuurgeesten & onvoorspelbare goden.
Een terp of wierde is alles: een woonheuvel, een grafheuvel, een plek waar dingen groeien en sterven, een toevluchtsoord. De wierde van mens en kraai – waar vele goden en zelfs hun moeder hun thuis vonden. Een ultiem en een avontuurlijk thuis. Een plek waar je kan wortelen – een wierde is een verankering in het landschap. Maar het is ook dynamisch & creatief – de zee die altijd voelbaar is, vormde het gevaar, maar gaf ook de klei vruchtbaarheid aan het land. Het nietsontziende water, de nacht, de wind en de aardbevingen nu – de dreigingen zorgen ook voor een hechte samenwerking/verbinding en gemeenschap. De drang naar controle en onveranderlijkheid, en de eeuwige onontkoombaarheid van verandering heeft de gemeenschap soms zelfs tot geweld doen keren , maar steeds opnieuw heeft zij zich heruitgevonden- als ik er nu rondloop zie er kleurrijke vlaggen ontspruiten. Zelfs als je als raséchte Groninger recht naar beneden zou kijken, dwars door de heuvel heen, en de eerste mensen die op die zelfde plek gestaan en geleefd hebben zou ontmoeten, zou je een cultuurshock ervaren. Zo anders was hun cultuur en levenswijze. Deze dynamiek van een wierd als tijdcapsule stelt mij gerust, laat mij ook welkom voelen. We zijn allemaal een keer aangekomen en hebben een thuis moeten maken. En door deze aarde en de tijd heen voel ik de echo’s van ook mijn eigen voorouders. Ik als allochtoon en vluchteling snap, voel de geborgenheid van een wierde.
In onze afwijzing van de schaduw van het bestaan (dood, ouderdom, het vleselijke, het donker, het ongecultiveerde/ de wildernis) zijn we een ontheemd dier geworden. In mijn onderzoek naar het verhaal van het land hoop ik mijzelf en anderen opnieuw te verwilderen, ons thuis te doen her-inneren. Zodoende is ook bij dit project mijn hoofdvraag:
Hoe kan ik mijn verhaal vertellen van de wierde als thuis; voor een veelzijdigheid aan mensen en andere dieren temidden van woeste elementen, door de millennia heen?
De Mariakerk van Krewerd die in 1290 boven op een prehistorische wierde is gebouwd, heeft sinds de vroege middeleeuwen als beschermer van de wierde gediend – de wierden die nu nog bestaan zijn de wierden waar een kerk op staat. Het paradox is dat de komst van de kerken tevens een nieuwe tijd heeft ingeluid – die van de dijken – en daarmee het einde van de wierden als essentieel onderdeel van het leven in het Noorden. Maar de kerk heeft ook als een schatkist gediend, en heeft de rijkdom aan historie die onder haar fundamenten begraven ligt voor ons bewaard. Door de grondvesten van de kerk, uit de diepten wil ik het verborgen verhaal van de Kraaien Wierde omhoog spinnen.
“One’s identity expands inside the bodies of minerals, plants, animals, and elements as well as inside the subtle world of ancestors and spirits. Speaking in creation’s tongues, hearing creation’s voices, the boundary of our soul expands. (…) The true language of these worlds opens from the heart of a story that is being shared between species. For us to be restored to the fabric of this Earth, we are bidden to enter this tale once again through its many modes of telling, to listen through the ears of others to the mystery of creation, with its continually changing patterns, and to take part once again in the integral weave of the narrative.”
– Joan Halifax, ‘The Fruitful Darkness’
Juni 2023
Autumn Equinox | Becoming an Elder
The moon and the outside world populated by a plethora of plants and other animals, for me are a more realistic ‘watch’ and give me a better sense of time then a clock or my schedule book ever could.
Artemis & The Bear
In Mythologie zien we onze eigen worstelingen en verlangens weerspiegeld. In mijn verwilderen raak ik herhaaldelijk betoverd door Artemis en haar wilde gevolg.
Grandmother Smilja
I felt something coming. On the 7th of April my grandmother Smilja – named after the wild helychrisum Everlasting – died. It was snowing that morning…
